Zapalenie zatok przynosowych to powszechna dolegliwość, która może znacząco obniżyć jakość życia. Objawy, takie jak ból głowy, zatkany nos czy wydzielina, wymagają skutecznego podejścia terapeutycznego. Leczenie farmakologiczne dzieli się na dwa główne nurty: leki dostępne bez recepty (OTC) oraz preparaty na receptę. Specjaliści, w tym laryngolodzy i lekarze rodzinni, dostosowują terapię do nasilenia objawów i przyczyny choroby. Poniżej omówiono najważniejsze opcje leczenia.
Leki dostępne bez recepty – pierwsza linia walki z zapaleniem zatok
W łagodnych przypadkach zapalenia zatok, zwłaszcza o podłożu wirusowym, leki OTC są często wystarczające. Ich celem jest złagodzenie objawów i wspomaganie naturalnego oczyszczania zatok.
Leki obkurczające błonę śluzową
Preparaty z pseudoefedryną lub ksylometazoliną (np. Sudafed, Otrivin) zmniejszają obrzęk śluzówki nosa, ułatwiając odpływ wydzieliny. Stosuje się je miejscowo (aerozole) lub doustnie (tabletki). Specjaliści zalecają ostrożność – nie należy ich używać dłużej niż 5-7 dni, by uniknąć efektu rebound, czyli nasilenia obrzęku po odstawieniu.
Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne
Paracetamol i ibuprofen to podstawowe środki łagodzące ból oraz stan zapalny. Ibuprofen, dzięki działaniu przeciwzapalnemu, jest szczególnie polecany przy bólu zatokowym. Dawkowanie powinno być zgodne z ulotką, a w razie wątpliwości warto skonsultować się z farmaceutą.
Preparaty do płukania zatok
Roztwory soli fizjologicznej lub hipertonicznej (np. Irigasin, Sterimar) pomagają oczyścić zatoki z zalegającej wydzieliny. Są bezpieczne, nawet przy długotrwałym stosowaniu, i polecane jako uzupełnienie terapii.
Leki na receptę – kiedy OTC to za mało
Przy bakteryjnym zapaleniu zatok lub nasilonych objawach konieczne staje się leczenie farmakologiczne i konsultacja z lubelskim specjalistą. Diagnozę stawia lekarz na podstawie objawów (np. gorączka, ropna wydzielina trwająca ponad 10 dni) lub badań obrazowych.
Antybiotyki
W przypadku infekcji bakteryjnej najczęściej stosuje się amoksycylinę, czasem z kwasem klawulanowym (np. Augmentin). Alternatywą są makrolidy (azytromycyna) lub fluorochinolony (lewofloksacyna) przy alergii na penicyliny. Terapia trwa zwykle 7-14 dni, a kluczowe jest ukończenie pełnego cyklu, by zapobiec nawrotom.
Glikokortykosteroidy
Krople lub aerozole z budesonidem (np. Buderhin) redukują stan zapalny i obrzęk w zatokach. W cięższych przypadkach lekarz może przepisać krótkotrwałą terapię doustną (prednizon). Stosowanie sterydów wymaga ścisłej kontroli ze względu na możliwe skutki uboczne.
Leki mukolityczne
Acetylocysteina (np. ACC) lub ambroksol rozrzedzają gęstą wydzielinę, ułatwiając jej usuwanie. Są szczególnie pomocne w przewlekłym zapaleniu zatok, gdy zalegający śluz utrudnia oddychanie.
Praktyczne wskazówki od specjalistów
Specjaliści podkreślają, że leczenie farmakologiczne powinno być wsparte odpowiednią higieną nosa i nawilżaniem powietrza. Ważne jest picie dużej ilości płynów, co wspomaga rozrzedzenie wydzieliny. Przy lekach OTC należy unikać nadużywania, a w przypadku braku poprawy po 7-10 dniach konieczna jest wizyta u lekarza. Antybiotyki nie są skuteczne w wirusowym zapaleniu zatok, dlatego kluczowa jest prawidłowa diagnoza.
Podsumowanie – skuteczność i bezpieczeństwo terapii
Leczenie farmakologiczne zapalenia zatok oferuje szeroki wachlarz możliwości – od prostych preparatów OTC po zaawansowane leki na receptę. Wybór terapii zależy od przyczyny i nasilenia choroby. Leki bez recepty świetnie radzą sobie z łagodnymi objawami, natomiast antybiotyki i sterydy są zarezerwowane dla cięższych przypadków. Współpraca z lekarzem i przestrzeganie zaleceń to klucz do szybkiego powrotu do zdrowia.
