Staw barkowy z licznymi więzadłami i mięśniami jest najbardziej ruchomą strukturą w organizmie człowieka. Dlatego, kiedy atakuje go choroba zwyrodnieniowa, dochodzi do stopniowego ograniczenia ruchomości ramienia. Zrozumienie niepokojących sygnałów i objawów tego schorzenia jest kluczowe dla radzenia sobie z chorobą i poprawy jakości życia. Kiedy trzeba zacząć się martwić i skonsultować z lekarzem? Sprawdź.
Co to jest zwyrodnienie stawu barkowego?
Choroba zwyrodnieniowa stawu barkowego dotyka okolicę barku. Jest to stan, w którym chrząstka pokrywająca końce kości tworzących staw (głowa kości ramiennej i panewka) zaczyna się ścierać. Niszczeniu ulegają również otaczające ją tkanki. Gdy chrząstka, która pomaga amortyzować i chronić stawy zużywa się, kości zaczynają ocierać się o siebie, co powoduje ból i uszkadza staw [1].
Zwyrodnienie barku może dotknąć każdego, mimo że diagnozuje się je rzadziej niż innych stawów [2]. Najczęściej występuje u seniorów, ale może także dotknąć młodsze osoby. Schorzenie może dotyczyć jednego lub obu ramion, mieć różny stopień nasilenia od łagodnego do ciężkiego oraz nasilać się wraz z wiekiem [1]. W ciężkich przypadkach ból i niemożność poruszania ramieniem mogą być tak poważne, że codzienne czynności stają się trudne do wykonania.
Jakie są najczęstsze objawy choroby zwyrodnieniowej stawu barkowego?
Pierwszą oznaką zwyrodnienia stawu barkowego, która nie powinna być bagatelizowana, jest ból barku. Początkowo jest on łagodny i pojawia się tylko w czasie wykonywania ruchów ręką. Często jest opisywany jako głęboki, pulsujący ból, który nasila się podczas aktywności fizycznej i ustępuje po odpoczynku. Z czasem przybiera na sile i daje o sobie znać częściej, szczególnie w nocy oraz nie ustępuje bez zastosowania środków przeciwbólowych. Ból barku przy chorobie zwyrodnieniowej może okresowo się wyciszać, by następnie znów się zaostrzyć [1].
Oprócz dolegliwości bólowych barku warto zwrócić uwagę na inne objawy, które mogą świadczyć o zwyrodnieniu. Należą do nich [1, 2]:
- sztywność stawu – zwykle odczuwana rano po nocnym odpoczynku, może wpływać na zdolność poruszania ramieniem,
- obrzęk (poszerzenie) stawu – często występuje w bardziej zaawansowanych przypadkach,
- ograniczony zakres ruchu barku – może mieć wpływ na zdolność poruszania ramieniem, zwłaszcza w sytuacji sięgania po wysoko położone przedmioty,
- poczucie osłabienia mięśni i niestabilności stawu – objawia się trudnościami w podniesieniu kończyny górnej i utrzymania w niej przedmiotów,
- chrupanie i przeskakiwanie stawu – odczuwane podczas ruchu ręką.
Niepokojącym objawem, który wymaga niezwłocznej wizyty u ortopedy, jest całkowita sztywność stawu barkowego i niemożność odsunięcia kończyny górnej od klatki piersiowej [1].
Jakie są przyczyny zwyrodnienia stawu barkowego?
Chrząstka stawowa oraz inne struktury otaczające staw barkowy ulegają zniszczeniu zazwyczaj na skutek urazów (złamania, zwichnięcia, stłuczenia itp.) lub silnych przeciążeń mechanicznych (np. podnoszenie ciężkich przedmiotów, uprawianie sportu kontaktowego). Przyczyną zwyrodnienia może być też długotrwałe zapalenie stawu [2].
Warto również zwrócić uwagę na czynniki ryzyka zmian zwyrodnieniowych barku. Są to [1]:
- wiek powyżej 60 r.ż.,
- rasa kaukaska,
- płeć żeńska,
- historia rodzinna (podłoże genetyczne),
- palenie tytoniu,
- nadwaga lub otyłość,
- wykonywanie pracy związanej z powtarzalnymi, jednostajnymi ruchami rąk,
- uprawianie sportu kontaktowego lub wymagającego podnoszenia rąk ponad głowę,
- przebyte urazy, infekcje lub operacje barku,
- choroby reumatologiczne.
Osoby, które doświadczają bólu barku lub innych objawów w obrębie tej struktury oraz znajdują się w grupie ryzyka zachorowania na chorobę zwyrodnieniową stawów, powinny dążyć to ustalenia przyczyn odczuwanych dolegliwości. Istnieją różne opcje leczenia zwyrodnienia stawu barkowego, które mogą obejmować interwencje niechirurgiczne lub chirurgiczne. Wybrane leczenie będzie zależeć od stopnia zaawansowania choroby i objawów zgłaszanych przez pacjenta.
Artykuł na zlecenie marki 4flex
Bibliografia
1. Stępień K., Zwyrodnienie barku – objawy, rozpoznanie i leczenie, 2023, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/326538,zwyrodnienie-barku-objawy-rozpoznanie-i-leczenie (dostęp: 24.07.2025).
2. Guła Z., Krokosz M., Ból barku – przyczyny, objawy i leczenie, 2022, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/88166,bol-barku (dostęp: 24.07.2025).
